Ray chyen, di dan a’y blan

     « Ray chyen, di dan a’y blan » … ka tipawòl lasa ka di nou ? Pli-souvan-ki-rarman, yo ka itilizé’y pou di : nou pé ni pwoblèm avè on moun é pétèt jis rivé pa enmé’y, mé si moun lasa fè on biten ki bon o ni on biten ki bon adan’y, fò pé sa di’y. Pozisyon nou ka pran parapòt a on moun pa pou opozé nou vwè sa ki byen adan’y é rèkonnèt tout valè sa pé ni. Apoulòsdonk, sé on mannyè mété douvan jan chak moun asi latè ni bèlté andidan a’y. Toujou ké ni biten nou pa sa vwè adan désèwten. Mé, antoutjan, a pa sa ka fè moun la. I ni é i sé lontan plis ki sa ki ka fè nou pé pa sipòté’y. Dayè-pou-yonn, fò nou chonjé, menm jan nou pa’a dakò avè mannyè a déotwa, dòt pa’a dakò avè tan nou. Sa kon sa davwa nou tout bita-bita douvan lavi.

     Tipawòl lasa ka envité nou aksèpté konswa grandè ki andidan nou chak. Nou tini limit. Mé, limit an nou pa nou. Nou tini défo. Mé, défo an nou pa’a fè nou. Nou tini féblès. Mé, asiré, nou ni fòs osi. Tou sa sé byen biten pou sa konsidéré. Rèspèkté sa, sé rèspèkté valè a sa ki ka fè nou. Nou lontan plis ki sa ki pé pa bon adan nou. Sé byen sa ki ka fè nou pé grandi é vwè pli douvan an tout tan. Chak moman nou ka pasé, nou ni chans pé vansé si nou rivé fè chwa maché.

     Osi, sé on jan di nou fo aprann rété vré. Kisiswa santiman nou pé ni parapòt a mannyè o karaktè a on moun, é menm on biten i té’é fè, nou dwètèt kontinyé kapab wouvè kè pou aksèpté palé on pawòl ki vérité asi moun lasa. Tou sa pou nou konprann, fò pa lésé lahèn pran lanmen asi nou. Nou pé rèkonnèt sa ki pou nou lèd adan on moun é viv, konswa sa sa ka fè nou. Mé a pa pou sa, fò rété pri adan é anfinaldikont touvé nou klété an lajòl a vyé lidé é mové fonnkè. Fò pa nou fè sa ki andèwò an nou vin gaté sa nou yé. Déyè tout èspéryans tin lison. Fò sa itilizé lison pou kontinyé woulé adoumanman adan lavi.

     Asiré, moun sé moun. Moun ké toujou moun. Konprann sa tipawòl lasa ka di nou, sé réyalizé sa ki MOUN. Adonk, sé aksèpté grandè a sa ki ka fè nou é an menm tan, pran konsyans nou tout tini limit. Tout-bon-vré, pawòl lasa, kon enpé enpé dòt, ka chayé adan’y konésans asi sa ki gran pasé nou pou konprinèt an nou wouvè anlè réyalité an nou menm. Asiré-pa-pétèt, adan palé tini sigré asi lavi é syans a’y pou dékouvè.

Pawòl sajès,

Pawòl ki richès !